پرسش :

بیماری کرونا نشان داد که از آسمان، از ملکوت،از غیب،از عالم معنا کاری ساخته نیست و تمام توجهات به زمین و امور زمینی است، که مردم فهمیدند این علم است که باید دست مردم را بگیرد نه اینکه منتظر دستی از غیب باشند.


پاسخ :
پاسخ از حجت الاسلام دکتر عباس نیکزاد:
اتفاقاً برعکس، این بیماری کرونا ضعف و ناتوانی و جهل بشر را نشان داد که چطور یک ویروس نادیدنی زندگی مردم را مختل کرده است و علم و دانش پزشکی را به چالش کشیده است. پیشرفته‌ترین کشورها هم گرفتار مشکلات ناشی از کرونا شده‌اند. اتفاقاً قضیه کرونا باعث شد توجه به آسمان بیشتر شود و مردم بیشتر به سراغ خداوند و راز و نیاز با او برای حل شدن مشکلات شان بروند.

علاوه بر این، مگر این مطالب با هم تناقض دارند که بگوییم یا آسمان باید دست ما را بگیرد یا زمین؟ مگر کسی که اعتقاد به دعا و دستگیری خداوند داشته باشد نباید دنبال امور دیگر برود؟ نباید دنبال بهداشت و درمان برود؟ دیگر نیازی نیست که حمام برود، مسواک بزند و ... چون اینها امور زمینی هستند و او منتظر بود دستی از غیب بیاید و تمام مشکلاتش را حل کند؟!

این‌ها منافاتی با هم ندارند، دعا و صدقه و توسل و توکل سر جای خودش، رعایت اصول بهداشتی و درمانی و تدبیر زندگی و دنبال علم و دانش رفتن هم سر جای خودش. مگر پیشوایان ما این طور نبودند؟ پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) چه مقدار در جنگ‌ها تدابیر نظامی به کار می بردند که بیان آنها از حوصله بحث بیرون است، در جنگ بدر، جنگ احد، جنگ احزاب، جنگ خندق و ... خودِ همین کندن خندق که کار بسیار دشواری هم بود (پنج کیلومتر بیرون مدینه را خندق کندند آن هم با چندین متر عرض و چندین مترعمق)  آیا کسی به پیامبر اشکال کرد شما که توسل و دعا دارید دیگر چرا به سراغ این امور زمینی می‌روید؟

این تدبیرها سر جای خودش و دعا و توجه به آسمان هم سر جای خودش به قول مولوی:

گفت آری گر توکل رهبر است *** این سبب هم سنت پیغمبر است
گفت پیغمبر به آواز بلند *** با توکل زانوی اشتر ببند
رمز الکاسب حبیب اللّه شنو *** از توکل در سبب کاهل مشو

منبع: دانشگاه علوم پزشکی بابل